Een week in stilte

Een jaar of drie geleden zat ik in mijn eentje te mijmeren in de auto. Ik was onderweg naar mijn allereerste stilteweek in Groningen. Een hele week in stilte. Ik verheugde mij er ontzettend op. Ik was verwachtingsvol maar ook een beetje zenuwachtig.

Daar aangekomen tussen de bomen, boerderijen, koeien en weilanden, bleek dat we de eerste dag nog mochten praten. Tentje opzetten, ervaringen uitwisselen en kennismaken met de mensen met wie ik een week in stilte door ga brengen. Het was een apart gevoel en ik bleef een beetje zenuwachtig.

Ik weet nog goed dat ik me de eerste dagen heel gek voelde. We zaten te eten, in stilte. Ik besefte zo sterk hoe ik normaal gesproken de gewoonte heb te praten. Alleen maar om de stilte op te vullen. Ik voelde me ongemakkelijk en wist niet waar ik kijken moest. Ik werd verlegen, draaide iedere keer mijn ogen weg, want hoe gaat dat eigenlijk? Contact maken met iemand zonder te praten. Gedurende de week werd het normaler. En voelde ik mij er steeds prettiger bij. Doordat er niet werd gepraat werd het contact eigenlijk veel dieper en echter.

Alles wat ik normaal gesproken doe in een groep nieuwe mensen deed ik nu ook. Maar dan in stilte. Ik vond het prettig, toen we de eerste dag nog mochten praten, om te proberen van iedereen de naam te onthouden. Hoezo? We zijn in stilte, dus wat maakt het uit of je de naam weet van iemand? Ja, voor mij was dat belangrijk, want zo kon ik voor mijn gevoel makkelijker contact maken met diegene, want ik kende tenslotte haar naam. En wat ik heel grappig vond is dat ik zonder te praten precies kon zeggen met wie ik goed zou kunnen opschieten in het dagelijkse leven en met wie niet. Het karakter van een persoon schijnt door alles heen en heeft weinig te maken met wat diegene zegt, maar meer hoe hij zich beweegt en gedraagt zonder de woorden. Alles werd heel naakt en puur.

En dat was tegelijkertijd het lastigste. Ik voelde me naakt. Ik kon mij niet meer verbergen achter woorden. Iedereen zag mij zoals ik was, net zoals ik iedereen zag zoals zij waren. Daardoor wilde ik vluchten, weg van de stilte. Het werd zo onrustig in mijn hoofd, allesbehalve stil. Maar de woorden konden er niet uit. Na drie dagen stond ik op ontploffen. Mijn gedachten waren als onweer maar dan zonder de donder, de regen en de bliksem die de onweer geleiden.

Doordat er ’s avonds de gelegenheid was om ervaringen te delen kon ik stoom afblazen. Kon ik woorden geven aan hoe ik mij voelde. Daarna werd alles weer stil. En gaandeweg de week werd het stiller en stiller. Er ontstonden prachtige synchroniteiten. Het is bijna niet te beschrijven hoe mooi het allemaal werd na een paar dagen stilte.

Ik heb zo goed kunnen ervaren hoe stilte gedachten over kan nemen en hoe gedachten stilte kunnen overnemen. Uiteindelijk zorgt de stilte ervoor dat voorwerpen en gedachten verdwijnen, althans, de betekenis van de voorwerpen en gedachten. Door de stilte ontstond er in de loop van de week steeds meer ruimte tussen het moment van waarnemen, ergens naar kijken, en het volgende moment van een etiket plakken (op een voorwerp, op een gebeurtenis, op een persoon) en het daarop volgende moment van het ontstaan van de gedachte. En dan de volgende gedachte, en dan het oordeel, het volgende oordeel, totdat het verhaal weer rond is en het oordeel bevestigt wordt.

In die laatste dagen viel de wereld continue als een ideaal plaatje in elkaar, met alles op exact de juiste plaats. De wereld is één, alles en iedereen is met elkaar verbonden. Best een abstract begrip. Maar ik heb het toen, na een paar dagen stilte zo ervaren. Er was eenheid, verbondenheid en tegelijkertijd bleef alles en iedereen zijn eigen unieke kwaliteit behouden.

Aan het einde van de week mochten we weer praten. Ik wilde niet meer praten. Ik wilde die fantastische ervaring vasthouden. Dat gevoel van verbondenheid,  de eenheid, de ultieme vrijheid. Het was meer dan fantastisch! Het was magisch het leek een droom en toch was het echt.